"Yet if hope has flown away,
In a night, or in a day,
In a vision or in none,
Is it therefore the less gone?"

-E. A. Poe

Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2015

Ο Ορισμός της Επανάστασης

Περπατούσε έξω στο κρύο, σχεδόν έτρεχε και παρατηρούσε την ανάσα του που άφηνε ένα σύννεφο καπνού στο πέρασμα του. Τα εργοστάσια δούλευαν ακόμα και τα μεσάνυχτα και ο ήχος των μηχανών τον εκνεύριζε. Μέσα δούλευαν παιδιά ηλικίας έξι, εφτά και μεγαλύτερα. Τυπικό, φτηνό, εργατικό δυναμικό. Η πληρωμή γινόταν με κουπόνια αγαθών. Η Κοινωνία τα είχε παρουσιάσει στο λαό όταν ο ίδιος ήταν ακόμα στην κούνια.
Για να χτυπήσουμε τον καπιταλισμό, λέγανε. Για να βοηθήσουμε στην αφομοίωση των κοινωνικών στρωμάτων. Το κράτος είναι ταξικός και μολυσμένος όρος. Τώρα υπάρχει μόνο η Κοινωνία. Δεν χρειαζόμαστε πλέον αυτούς τους όρους, είναι βλαβεροί για την γαλήνη μας. Το χρήμα διαφθείρει και κάνει τον εγκέφαλο να αρρωσταίνει. Έκαψαν τα νομισματοκοπεία της χώρας συμβολικά και δημιούργησαν την παραγωγή κουπονιών. Είχαν σκοτώσει τους προηγούμενους ηγέτες και είχαν καταργήσει τις εκλογές. Άχρηστοι, ταπεινοί όροι μπροστά στο μεγαλείο που ακολουθούσε. Μια δεκαετία αργότερα επέβαλλαν και το γλωσσικό νόμο. Ο Τσάρλς ήταν ήδη 12 όταν συνέβη αυτό. Τα επόμενα χρόνια τα θυμάται πολύ έντονα και επίπονα.
Τα σκεφτόταν και γρύλιζε. Γυρνούσε σπίτι με δυο βρώμικα κουπόνια φαγητού στην τσέπη. Σκεφτόταν το μικρό Σάμι στο κρεβάτι του να κλαίει από τους πόνους. Μόλις πριν μερικούς μήνες του βρήκαν στον καρκίνο στο στομάχι. Αδύναμος οργανισμός είπαν, μα όλοι ξέραμε την αλήθεια. Το φαγητό τα τελευταία χρόνια πλησίαζε σε ποιότητα τη σκυλοτροφή. Ελάχιστοι πλέον ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και αν το έκαναν οι συνθήκες υγιεινής ήταν άθλιες. Ο κόπος ήταν πολύς και οι απολαβές μηδαμινές, δεν άξιζε, έλεγαν. Προσπάθησαν να κινηθούν δικαστικά με ό,τι είχαν για να διεκδικήσουν θεραπεία μα τα δικαστήρια πλέον ήταν όλα διεφθαρμένα. Όλοι έψαχναν τρόπο να βρούν περισσότερα, να χτίσουν ένα μαξιλαράκι ασφαλείας για όταν θα έπεφταν από ασθένεια είτε από ατυχία. Συνεπώς, η μεγαλύτερη προσφορά κέρδιζε και όλοι ξέρανε ποιός στεκόταν απέναντι τους. Η Κοινωνία δεν ενδιαφερόταν για τις εξόφθαλμες αδικίες. Ενδιαφερόταν για την επιβολή του νόμου.
Όταν επιβλήθηκε ο γλωσσικός νόμος η χώρα σάστισε. Πώς θα εκφράζονταν , ποιές ήταν οι αποδεκτές έννοιες, ποιές λέξεις διώκονταν, ποιοί όροι υφίσταντο ακόμα. Είχαν κάνει τη νομοθεσία τόσο περίπλοκη και τις κυρώσεις τόσο σκληρές που αρκετοί απλώς σταμάτησαν να μιλάνε. Ένα έθνος Λακώνων. Ο Τσάρλς θυμάται να του αρπάζουν τα βιβλία μέσα από τα χέρια και να τα καίνε μπροστά του. Όλα τα σχολικά βιβλία κάηκαν, μαζί με πολλά άλλα που αποτελούσαν εχθρό της Κοινωνίας. Ο πατέρας του στεκόταν δίπλα του στηρίζοντας το χέρι του στον ώμο του παρηγορητικά. Είχε φροντίσει να κρύψει μπόλικα από τα “απαγορευμένα” βιβλία στο υπόγειο. Οι επόμενοι μήνες και τα χρόνια θα περνούσαν πολύ ήρεμα και κρυφά. Ο πατέρας του τον δίδαξε όσα ήξερε, του έδωσε όσα είχε, βιβλία περιοδικά, ημερολόγια, φιλοσοφικά, τα πάντα. Σχολείο πήγαινε ακόμα, όμως εκεί δεν μάθαιναν τίποτα πλέον παρά μόνο πρακτικές τέχνες. Η δική του πρακτική τέχνη ήταν η μεταλλουργία.
Τα γεγονότα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα. Σύντομα είχαμε έλλειψη γιατρών και φαρμακοποιών. Σε μια κοινωνία τυφλού δικαίου και κατανομής πλούτου, γρήγορα σε πιάνει απελπισία. Ήταν εύκολο απλά να φύγουν σε άλλες χώρες είτε να αλλάξουν κλάδο απασχόλησης σε κάτι πιο απλό, πιο εύκολο όπως εργάτης εργοστασίου ή αναγνώστης για τυφλούς ή φύλαξη παιδιών. Η Κοινωνία για να το καταπολεμήσει έκλεισε τα σύνορα, και εξανάγκασε τους κατόχους πτυχίου να ασκούν το επάγγελμα τους σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους με φύλαξη. Πολλοί κατέστρεψαν τα πτυχία τους, αλλά η Κοινωνία τους βρήκε μέσω της βάσης δεδομένων. Οι τιμωρία για την καταστροφή του πτυχίου ήταν εργασία χωρίς κουπόνια για κάποια χρόνια.
Ο Τσάρλς σκόνταψε σε μια λακκούβα στο δρόμο και έβρισε. Παρόλα αυτά συνέχισε να περπατάει γρήγορα και σπασμωδικά. Ίσως και να προλάβαινε την διανομή φαγητού στην πλατεία πριν κλείσει. Δεν μπορούσε να την έχανε και σήμερα, ήδη πεινούσαν πολλά στόματα στο σπίτι. Ο πατέρας του είχε πεθάνει την ίδια περίοδο με την αδερφή της μητέρας του. Η μητέρα του τότε ανέλαβε τα τρία της παιδιά, μαζί με τα δύο δικά της. Τότε δεν ήξεραν για την αρρώστια του Σάμι. Τα χρέη την γονάτισαν και τότε ήταν που ο Τσάρλς άρχισε να ψάχνει για δουλειά. Ήταν μόλις 17.
Έφτασε στην πλατεία όταν μάζευαν. Παρακάλεσε τον διεφθαρμένο υπεύθυνο για πολλοστή φορά και αυτή τη φορά έπιασε.
“Έχω κέφια σήμερα μικρέ”, είπε και του έδωσε ένα μαρούλι, μισό κιλό ντομάτες και λίγο τυρί, έτσι επειδή έτυχε χθες να είχε πηδήξει. Του χαμογέλασε με εκείνο το βρώμικο, αηδιαστικό, άρρωστο χαμόγελο του ανώμαλου, και του έδωσε τις πλαστικές τσάντες. Ο Τσάρλς τις άρπαξε αηδιασμένος και έκανε αναστροφή να φύγει. Πριν προλάβει να απομακρυνθεί κάποιος πέρασε από δίπλα του και του έβαλε με ταχύτητα κλέφτη στη σακούλα ένα διπλωμένο χαρτί. Ο Τσαρλς κοντοστάθηκε. Το σκέφτηκε λίγο και προχώρησε πάλι με το ίδιο βήμα που είχε έρθει. Μόλις βρέθηκε στο πρώτο σκοτεινό στενό το έβγαλε και το άνοιξε.

ΜΑΖΕΒΟΜΑΣΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΤΡΙΣ. ΕΛΑ ΜΟΝΟΣ. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΞΕΚΙΝΑΗ!

Μόρφασε από τα ορθογραφικά λάθη του σημειώματος. Αν το έβλεπε αστυνομικός το σημείωμα θα τον πήγαινε μέσα. Η λέξη “επανάσταση” είχε απαγορευθεί χρόνια τώρα. Κοίταξε γύρω του. Κανείς. Όποιος του το έδωσε, προφανώς ήξερε τον πατέρα του, γιατί ο ίδιος δεν είχε εκφράσει ποτέ την επιθυμία επανάστασης, ούτε είχε δώσει ποτέ την εντύπωση ότι ήταν κατά της Κοινωνίας. Ασχέτως το τι έγραφε στο ημερολόγιο του, ασχέτως το τι σκεφτόταν. Έμεινε να διαβάζει ξανά και ξανά το σημείωμα, προσπαθώντας να σκεφτεί αν ήταν παγίδα ή όντως ο λαός ξύπναγε. Τελικά έκρυψε το σημείωμα στο παντελόνι του, σε περίπτωση που τον έψαχνε κάποιος αστυνομικός στο δρόμο, και συνέχισε το περπάτημα. Είχε ήδη πάει μιάμιση.
Πολλές θεωρίες στριφογυρνούσαν στο μυαλό του, αν ήταν παγίδα, αν ήταν στοχευμένο για αυτόν, αν είχαν σκοπό να τον σκοτώσουν. Σε μια Κοινωνία που όλα είναι σχετικά, θα μπορούσαν να καλύψουν το θάνατο του πολύ εύκολα. Εχθρός της Κοινωνίας. Εχθρός της γαλήνης. Πολέμιος των ιδανικών. Έπρεπε να εξοντωθεί. Τώρα περπατούσε αργά και παρατηρούσε το κάθε τι γύρω του. Τα κτήρια, τα πλακάκια κάτω από τα πόδια του, τους δρόμους που δεν είχαν καθόλου αμάξια, ούτε καν παρκαρισμένα. Ένιωθε χιλιάδες μάτια πάνω του να τον ακολουθούν στη διαδρομή. Ο εσωτερικός του μονόλογος τον κυνηγούσε στα στενά της πόλης του.
“Ο πατέρας μου δολοφονήθηκε. Ποτέ δε μάθαμε από ποιόν, ούτε γιατί και για την Κοινωνία δεν είχε σημασία. Δεν είχε σημασία αν δολοφονήθηκε, αν αυτοκτόνησε, εξοντώθηκε είτε πέθανε από ασθένεια. Είχε σημασία ότι απλά έφυγε. Η λέξη θάνατος και το ρήμα πεθαίνω είναι και τα δύο απαγορευμένα. Αν δολοφονήθηκε από την Κοινωνία; Αν του έδωσαν το ίδιο σημείωμα κάποια στιγμή που είχε βγεί, το ακολούθησε και του την είχαν στημένη; Θα πρέπει προφανώς να φερθώ πιο έξυπνα. Ίσως μπορώ να κατασκοπεύσω τη συνάντηση από κάποιο στρατηγικό σημείο. Και αν το έχουν υπολογίσει και αυτό και έχουν βάλει σκοπευτές στις ταράτσες; Όχι, πολύ τραβηγμένο...ή μήπως δεν είναι; Θεέ μου, αν πεθάνω ποιός θα φροντίζει το Σάμι; Μπορεί όμως να είναι ειλικρινές. Μπορεί όντως να ξεκινάει επανάσταση και εγώ θα θέλω να είμαι εκεί όταν γίνει. Αν όντως ήθελαν να ξεκινήσουν επανάσταση όμως, θα το έκαναν σε ένα τόσο εμφανές μέρος όπως η πλατεία; Οι συναθροίσεις απαγορεύονται. Η λέξη συνάθροιση απαγορεύεται και αυτή. Επανάσταση. Επανάσταση. Επανάσταση”
Επανέλαβε τόσο πολύ την λέξη στο μυαλό του που στο τέλος δεν σήμαινε τίποτα πλέον. Διψούσε και νύσταζε, όμως οι παλμοί του είχαν ανέβει. Το ζήτημα τον έκαιγε, όχι μόνο γιατί ανησυχούσε για την εγκυρότητα της πρόσκλησης, αλλά γιατί αν οι ανησυχίες του ήταν βάσιμες, ότι είχε μείνει από την οικογένεια του θα έμενε μόνο και απροστάτευτο. Ένα από τα βιβλία που είχαν απαγορεύσει είχε να κάνει με στρατηγικές πολέμου και ο πατέρας του το είχε κρατήσει. Ίσως θα έπρεπε να του ρίξει μια ματιά όταν έπεφταν όλοι για ύπνο.
“Δε μπορεί να υπάρξει επανάσταση χωρίς όπλα και εμείς σίγουρα δεν έχουμε. Έχουν απαγορευθεί. Επιτρέπονται μόνο από τα τάγματα πολιτών. Άρα αν κάποιος θέλει να ξεκινήσει επανάσταση θα πρέπει να έχει με το μέρος του κάποιον ή καλύτερα κάποιους εκ των έσω. Τίποτα όμως δεν μπορεί να είναι σίγουρο με αυτούς, γιατί μπορεί να φαίνονται ότι είναι με το μέρος της επανάστασης, όμως στην πραγματικότητα μπορεί να υποκινούνται από την Κοινωνία για να την καταπνίξουν. Άλλωστε δεν θα ανήκαν στα τάγματα αν δεν πίστευαν στην Κοινωνία. Ίσως να έχουν απογοητευτεί; Ίσως όντως να άλλαξαν γνώμη; Είναι δύσκολο να αλλάξεις γνώμη ενώ είσαι σε θέση εξουσίας. Όχι, σίγουρα η επανάσταση θα πρέπει να γίνει χωρίς αυτούς, δεν μπορούμε να τους εμπιστευθούμε. Άλλωστε ένα λάθος και θα βρεθούμε όλοι στο πυρ το εξώτερον...”
Γέλασε με την τελευταία του σκέψη. Είχε διαβάσει αυτήν την φράση σε ένα παλιό απαγορευμένο κόμικ. Με μια δεύτερη σκέψη δεν του φάνηκε και τόσο αστεία. Αν κάποιος μπορούσε να μπεί στο κεφάλι του θα τον είχαν ήδη εξοντώσει. Σχεδόν όλες οι λέξεις ήταν απαγορευμένες. Αυτό τον έριξε σε βαθιά θλίψη και περισυλλογή.
“Ει, εσύ! Που πάς;”
Ο Τσάρλς κοκάλωσε. Γύρισε αργά προς τη φωνή. Το πρώτο πράγμα που παρατήρησε ήταν καλάσνικοφ στα χέρια ενός αγριεμένου άντρα. Δε μίλησε, απλά έμεινε να τον κοιτάζει. Ο άγνωστος πλησίασε και τον κοίταξε άγρια και απειλητικά με σκυθρωπό ύφος.
“Δείξε μου τι έχεις στις τσάντες.”
Άνοιξε τις τσάντες χωρίς να μιλήσει. Φοβόταν την ομιλία. Ο τρόπος που σκεφτόταν και μιλούσε ήταν επικίνδυνος. Ήλπιζε με όλη του την ψυχή να μην τον ψάξει στο σώμα. Δεν ήταν πιθανό να βρεί το σημείωμα εκεί που ήταν κρυμμένο, αλλά αν το έβρισκε θα βρισκόταν σε μεγάλο κίνδυνο. Ο άνδρας σήκωσε το κεφάλι, τον παρατήρησε, κουρελιασμένα ρούχα, ανακατεμένα μαλλιά και με μία έκφραση αηδίας του έκανε νόημα να φύγει. Ο Τσάρλς του γύρισε πλάτη, και συνέχισε να περπατάει.
“Αν το σημείωμα ήταν στημένο, σίγουρα δεν θα μου έκαναν έλεγχο μετά που μου το έδωσαν. Θα με άφηναν να γυρίσω, υπό παρακολούθηση, να δούν αν θα το έδινα ή έλεγα κάπου. Μπορεί όμως και αυτό να ήταν μέρος του κόλπου για να μην τους καταλάβω. Μπορεί να θέλουν να με πείσουν ότι όλα είναι φυσιολογικά, όπως ένας απλός έλεγχος το βράδυ. Μπορεί να με παρακολουθούν και τώρα...”
Κοίταξε αδιάφορα γύρω του. Έβραζε από φόβο και αγωνία μέσα του, αλλά δεν έπρεπε να δώσει στίγμα αν τον έβλεπαν. Δυο άντρες σε ένα στενό ακουμπούσαν στον τοίχο και μιλούσαν. Όταν πέρασε από μπροστά τους σταμάτησαν απότομα τις ομιλίες. Τον κοιτούσαν όσο απομακρυνόταν και ένιωθε το βλέμμα τους στην πλάτη του.
“ Η επανάσταση ξεκινάει. Πώς; Στηνόταν κάποια επιχείρηση τόσο καιρό χωρίς να το ξέρω; Μα και πώς να το ξέρω...δεν είμαι δικτυωμένος. Ο μπαμπάς ήταν. Αν ήταν εδώ θα μπορούσε να με βοηθήσει. Όμως δεν είναι...πρέπει να φροντίσω τον Σάμι. Αν μας πιάσουν δεν θα μπορώ. Θα τους απογοητεύσω όλους. Η μητέρα δεν μπορεί να φροντίσει μόνη της τόσα στόματα. Σίγουρα δεν θα μπορεί να φροντίσει τον Σάμι. Θα πεθάνει. Ο Σάμι θα πεθάνει.”
Μόρφασε και δάκρυσε. Δεν ήξερε τι να κάνει, όμως συνέχισε να μοιάζει ατάραχος και να περπατάει, ήρεμα και αργά.
“ Θα πεθάνει ακόμα και αν δεν πάρω μέρος. Θα πεθάνει από το καθεστώς. Θα πεθάνει από την Κοινωνία. Μα τι στο διάολο πια είναι η επανάσταση; Τι είναι η εξέγερση; Απαγορευμένοι όροι. Ναι, όμως τι δηλώνουν; Την οργή, την θλίψη, την απογοήτευση του λαού; Δεν την βλέπω όμως! Ο λαός κοιμάται βαθιά νυχτωμένος, όπως επέλεξε να κοιμάται. Τι σημαίνει κοιμάται; Είναι μεταφορά, δεν κοιμούνται πραγματικά γιατί δουλεύουν συνέχεια για να επιβιώσουν. Τι ευθύνη έχω εγώ να τους βγάλω από την μιζέρια τους;”
Χτύπησε την πόρτα δυο φορές. Η μητέρα του, ταλαιπωρημένη και απεριποίητη του άνοιξε την πόρτα.
“Επιτέλους” ψιθύρισε με ανακούφιση. Πήρε τις σακούλες και τις άφησε στο τραπέζι. Ο Σάμι έκλαιγε σιγανά από το μέσα δωμάτιο και του ράγισε την καρδιά.
“Πώς είναι;” ρώτησε ψιθυριστά τη μητέρα. Δεν απάντησε. Απλά έσφιξε τα χείλη της και δάκρυσε. Γύρισε να κρύψει το πρόσωπο της. Ο Τσάρλς την πλησίασε και την πήρε αγκαλιά. Η γυναίκα δεν άντεξε, και ξέσπασε με σιγανούς λυγμούς πάνω του. Μόλις ηρέμησε λιγάκι, σήκωσε το κεφάλι της και κοίταξε τον Τσάρλς με ελπίδα και ευγνωμοσύνη.
“Φτιάξε κάτι για τα παιδιά, έφερα και λίγο τυρί” της είπε μαλακά.
“Δεν θα κάτσω μάνα. Έχω κάπου να πάω. Θα γυρίσω αργά, μπορεί να μη γυρίσω και καθόλου. Μη με περιμένετε.” γύρισε και βγήκε αποφασιστικά έξω.
Για πρώτη φορά η Επανάσταση πήρε σάρκα και οστά στο μυαλό του. Ήξερε τον ορισμό της. Περπατούσε γρήγορα πάλι, με τα χέρια στις τσέπες, σχεδόν χορεύοντας στο μουντό φώς της πανσελήνου. Ξαφνικά, ένιωθε μια ευχάριστη ζέστη μέσα του. Η Επανάσταση θα ήταν...




5 σχόλια :

Rohanne είπε...

Πολύ καλό! Μου θύμισε λίγο 1984. Μπράβο!

Aphrodita είπε...

Ευχαριστώ πολύ!=)

dekjo είπε...

πολύ όμορφα γραμμένο. θίγει τη βαρβαρότητα κάθε φασισμού , κάθε απόχρωσης. φοβάμαι όμως ότι η άποψη σου για το τί σημαίνει και ποιές αξίες εκφράζει ο κομμουνισμός είναι παντελώς στρεβλή.

Aphrodita είπε...

Δεν έχω σκοπό να μπώ σε συζήτηση, ούτε και να σου απαντήσω όμως επιθετικά γιατί βλέπω ότι δεν θίγεσαι προσωπικά και δεν απαντάς ερριστικά. Παρ'ολα αυτά θα σου συστήσω να διαβάσεις σχετικά με τον Σοβιετικό Κομμουνισμό, και σχετικά με κλασσικό κομμουνισμό του Στάλιν/Λενιν/Τροτσκι και τις δολοφονιες, του Μαο, φυσικά του πρόσφατου Κιμ Γιονγκ Ουν και αλλων πολλών λαμπρών παραδειγμάτων του κομμουνισμού ως πολίτευμα. Αυτά εκφράζει ο κομμουνισμός και αυτά πράττει, άλλωστε η ιστορία το έχει αποδείξει πολλές φορές.

dekjo είπε...

Πράγματι θα μπορούσαμε να συζητήσουμε αλλά από εδώ η συζητήσεις είναι προβληματικές. Πάντως , θέλω να σου πώ ότι σαφώς έχουν συμβεί όσα αναφέρεις. Στο όνομα του κομμουνισμού. Όσοι τα έκαναν δεν έχουν καμία σχέση με τον κομμουνισμού , αφού απέχουν χιλιόμετρα απο την μαρξιστική ανάλυση και την ηθική που έθεσε (η οποία είναι η καλύτερη προσέγγιση του ανθρωπισμού, σε πλήρη αντίθεση με τα καθεστώτα που έδρασαν στο όνομά της). Δεν υπήρξε ποτέ κομμουνισμός στη γη , και η μόνη προσέγγιση του σοσιαλισμού έγινε στα πρώτα χρόνια μόνο όλων των επαναστάσεων , πριν δηλαδή η εξουσία συγκεντρωθεί στα χέρια γραφειοκρατών και δικτατόρων.