"Yet if hope has flown away,
In a night, or in a day,
In a vision or in none,
Is it therefore the less gone?"

-E. A. Poe

Δευτέρα 5 Μαρτίου 2012

Δεσποινίς Ζυλί - Αύγουστος Στρίντμπεργκ

Fröken Julie (1951)




Δεν χρειάζονται σχόλια. Απολαύστε τα πραγματικά πρόσωπα και των 2 φύλων, την κατάπτωση της γυνής και την αποπλάνηση, τη βρωμιά, τη χυδαιότητα των αρσενικών, σε μερικά χαρακτηριστικά κομμάτια του έργου του Στρίντμπεργκ.

[...]

ΔΕΣΠΟΙΝΊΣ ΖΥΛΙ
 Έχετε την εντύπωση ότι μπορώ να μείνω κάτω από την ίδια στέγη με την ερωμένη σας? Να με δείχνει ο κόσμος με το δάχτυλο? Φντάζεστε ότι, μετά από αυτό που συνέβη, μπορώ ν' αντικρίσω τον πατέρα μου? Αδύνατον! Πάρτε με απο 'δώ, μακρυά από την ντροπή και την ταπέινωση! Ω Θεέ μου, τι έκανα, τι έκανα!

(κλαίει)

ΖΑΝ
Αρχίσαμε τα ίδια? Ε, και τι κάνατε? Αυτό που εκατομμύρια άλλες έχουν κάνεις πρίν από εσάς!

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
(Ουρλιάζει υστειρκά) Έπεσα, έπεσα πολύ χαμηλά!

ΖΑΝ
Συνεχίστε να πέφτετε και, όταν φτάσετε σ'εμένα, θα σας αρπάξω και θα σας ξανασηκώσω.

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Ποιά απαίσια δύναμη με έσπρωξε κοντά σας? Ήταν η γοητεία που νιώθει ο αδύνατος πρός τον δυνατό ή αυτός που πέφτει προς αυτόν που ανεβαίνει? Ή μήπως ήταν έρωτας? Ήταν έρωτας? Ξέρετε τι σημαίνει έρωτας?

ΖΑΝ
Εγώ? Φυσικά! Νομίζετε ότι δεν έχω γνωρίσει άλλη γυναίκα?

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Μιλάτε και σκέφτεστε πρόστυχα.

ΖΑΝ
Έτσι έμαθα, και αυτός είμαι.

[...]


ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Εσείς? Που θέλατε να πεθάνετε για χάρη μου?

ΖΑΝ
Μέσα στο κασόνι με την βρώμη? Ε, καλά, έτσι το είπα.

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Δηλαδή ήταν ψέματα?

ΖΑΝ
(αρχίζει να νυστάζει) Κάτι τέτοιο. Κάποτε διάβασα στην εφημερίδα πώς ένας καπνοδοχοκαθαριστής ξάπλωσε μέσα σ'ένα κασόνι και έβαλε από πάνω λουλούδια κουφοξυλιάς, γιατί είχε κάνει ένα αξώγαμο και το δικαστήριο του έβγαλε να πληρώσει διατροφή...

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Ώστε τέτοιος τύπος είστε...

ΖΑΝ
Ε, κάτι έπρεπε να πώ. Για να ρίξεις μια γυναίκα, ξεκινάς να της λές μια ωραία ιστορία.

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Χυδαίε!

ΖΑΝ
Merde!

[...]

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Μιλάτε σαν να είστε ήδη πιο ψηλά από μένα

ΖΑΝ
Και είμαι! Εγώ θα μπορούσα να σας κάνω κάποτε κόμισσα, ενώ εσείς δεν θα μπορέσετε ποτέ να με κάνετε κόμη.

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Μα εγώ είμαι παιδί κόμη, κάτι που είναι αδύνατον πια να γίνετε εσείς!

ΖΑΝ
Σωστά. Όμως θα μπορούσα να γίνω πατέρας ενός κόμη, αν...

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Εσείς είστε κλέφτης, ενώ εγώ δεν είμαι.

ΖΑΝ
Και κλέφτης να είμαι, δεν είναι το χειρότερο πράγμα στον κόσμο. Εξάλλου, όταν δουλεύω σ'ένα σπίτι, θεωρώ τον εαυτό μου μέλος της οικογένειας. Αν ένα παιδί του σπιτιού απλώσει το χέρι του και κόψει ένα φρούτο από τα φορτωμένα κλαδιά του κήπου, αυτό δεν λέγεται κλοπή. (Το πάθος του ανάβει ξανά) Δεσποινίς Ζυλί, είστε ένα υπέροχο πλάσμα, μια γυναίκα που παραείναι καλή για έναν ασήμαντο σαν κι εμένα. Μεθύσατε, παραφερθήκατε και τώρα θέλετε να καλύψετε το σφάλμα σας πιστεύοντας πώς με αγαπάτε. Δεν με αγαπάτε. Αν γοητευτήκατε μόνο από το παρουσιαστικό μου, ο έρωτας σας δεν είναι πολύ καλύτερος από τον δικό μου. Αλλά εμένα δεν μου αρκεί να είμαι το ζωώδες αντικείμενο του πόθου σας, γιατί τότε δεν θα καταφέρω ποτέ να κερδίσω την αγάπη σας.

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Είστε σίγουρος γι' αυτό που λέτε?

ΖΑΝ
Θέτε να πείτε ότι υπάρχει πιθανότητα να γίνει κι αυτό? Εγώ βέβαια, θα μπορούσα εύκολα να σας αγαπήσω : Είστε ωραία γυναίκα, φίνα ( την πλησιάζει και της πιάνει το χέρι) μορφωμένη, γοητευτική όποτε θέλετε και, αν μια φορά ανάψατε τον πόθο σ'έναν άντρα, η φλόγα του δεν θα σβήσει ποτέ. (Την αγκαλιάζει από τη μέση) Είστε σαν ζεσταμένο κρασί αρωματισμένο με δυνατά μπαχαρικά, κι ένα σας φιλί...

(Προσπαθεί να την τραβήξει προς τα έξω, αλλά του ξεφεύγει)

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Αφήστε με! Δεν με κερδίζετε μ' αυτά!

ΖΑΝ
Πώς αλλιώς? Ούτε με χάδια και φιλιά, ούτε με σχέδια για το μέλλον που θα σας σώσουν από τον εξευτελισμό? Πώς αλλιώς?

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΖΥΛΙ
Πώς? Πώς? Δεν ξέρω. Δεν έχω ιδέα. Σας σιχαίνομαι όπως σιχαίνομαι τα ποντίκια, αλλά δεν μπορώ να φύγω μακρυά σας.

[...]

ΔΕΣΠΟΙΝΙΖ ΖΥΛΙ
Όχι δεν θέλω να φύγω ακόμα. Δεν μπορώ...Πρέπει να δώ...Σιωπή! Μια άμαξα είναι έξω! (ακούει τους ήχους απ'έξω ενώ το βλέμμα της είναι στυλωμένο στο ξύλο και στον μπαλτά) Νομίζετε πώς δεν μπορώ ν' αντέξω στη θέα του αίματος? Νομίζετε πώς είμαι τόσο αδύναμη? Ω θα ήθελα να δώ το δικό σου αίμα, τα μυαλά σου χυμένα πάνω σ' αυτό το ξύλο! Να δώ το αντρικό σου όργανο να κολυμπάει μέσα στο αίμα! Ω, θα μπορούσα και να πιώ μέσα από το κρανίο σου, θα χαιρόμουν να βουτήξω τα πόδια μου μέσα στα σπλάχνα σου, θ'αγαλλίαζα να ψήσω την καρδιά σου και να τη φάω! Νομίζεις πώς είμαι αδύναμη. Νομίζεις πως σε λατρεύω, γιατί η μήτρα μου πόθησε το σπόρο σου. Νομίζες πως θέλω να κρατήσω το έμβρυο σου μέσα στα σπλάχνα μου και να το θρέψω με το αίμα μου, να γεννήσω το παιδί σου και να πάρω το επίθετο σου. Αλήθεια, ποιό είναι το επίθετο σου? Ποτέ δεν το έχω ακούσει-μπορεί και να μην έχεις. Κι εγώ θα γινόμουν η "Κυρία Θυρωρού" ή ή "Κυρία Σκουπιδιάρη"! Σκύλε που φοράς δικό μου κολάρο, υπηρέτη που έχεις το οικόσημο μου στα κουμπιά σου, εγώ να σε μοιραστώ με τη μαγείρισσα μου? Εγώ να γίνω αντίζηλος της δούλας μου? Ω! Νομίζεις πως είμαι δειλή και θέλω να το σκάσω. Όχι, εδώ θα μείνω ο κόσμος να χαλάσει! Ο πατέρας μου θα γυρίσει, θα βρεί το συρτάρι του σπασμένο, τα λεφτά του να λείπουν...Και θα χτυπήσει το κουδούνι, αυτό εκεί, δύο φορές, για τον υπηρέτη του. Και μετά θα ειδοποιήσει την αστυνομία, και εγώ θα τους τα πώ όλα. Όλα! Ω, τι ωραίο τέλος-μακάρι να δοθεί ένα τέλος! Και μετά ο πατέρας μου θα πάθει την καρδιά του και θα πεθάνει. Κι έτσι θα τελειώσουν όλα και θα 'ρθει η ηρεμία, η γαλήνη, η αιώνια ανάπαυση. Και μετά το οικόσημο μας θα σπάσει πάνω στο φέρετρο, ο οίκος του κόμη θα σβήσει και ο απόγονος του υπηρέτη θα πεταχτεί σ'ένα ορφανοτροφείο για να δρέψει αργότερα δάφνες στα πεζοδρόμια και να καταλήξει στη φυλακή!

[...]

Fröken Julie (1951)

Δεν υπάρχουν σχόλια :